School level

Gaineamh Súraic Cistine

San fhíseán seo, mar gheall ar an meascán de ghránphlúr agus d’uisce, cruthaítear substaint a léiríonn airíonna solaid agus leachta ag brath ar an méid brú a chuirtear air. Tugtar sreabháin neamh‑Niútanacha ar na cineálacha seo sreabhán nach mbíonn cosúil le “gnáthshreabháin”.

Modheolaíocht


Trealamh

  • Gránphlúr
  • Uisce
  • Dathú bia
  • Babhla agus spúnóg
  • Dhá choimeádán atá ar cóimhéid, ina mbeidh dhá pháirt gránphlúir le páirt amháin uisce

Réamhchúraimí

Is féidir le dathú bia dath a fhágáil ar éadaí, mar sin moltar naprúin agus lámhainní plaisteacha a chur ar na daltaí. Cuir fainic ar na daltaí gan aon chomhábhar ón turgnamh seo a ithe ná a ól.

Modh

  1. Tomhais dhá pháirt gránphlúir le páirt amháin uisce.
  2. Cuir dathú bia leis an uisce.
  3. Measc an dathú bia agus an gránphlúr le chéile sa bhabhla le spúnóg nó le do dhá láimh.
  4. Mura bhfuil an meascán ag teacht le chéile i gceart, cuir píosa beag eile gránphlúr leis go dtí go bhfuil an uigeacht cheart aige.

Nótaí an Mhúinteora

Déantar an gaineamh súraic seo as cáithníní beaga bídeacha soladacha de ghránphlúr ar fuaidreamh san uisce. Tugtar collóideach ar an gcineál seo meascáin. Nuair a bhuaileann tú é le spúnóg nó nuair a fháisceann tú cuid de go sciobtha, éiríonn sé crua, agus gníomhaíonn sé cosúil le solad. Dá chrua a bhrúnn tú é, is é is fáiscthe agus is soladaí a éiríonn an gaineamh súraic, ach nuair a osclaíonn tú do dhorn, titeann an gaineamh súraic uait cosúil le leacht. Déan iarracht an gaineamh súraic a mheascadh go sciobtha le do mhéar; cuirfidh sé i gcoinne do mhéire. Ach measc go mall é, agus rachaidh sé timpeall ar do mhéar gan aon fhadhb. Tugtar sreabhán neamh‑Niútanach air sin. Is cosúla le púscán é – éiríonn sé níos righne nuair a chuireann tú fórsa fiartha air. Sin an chúis ar cheart duit bogadh go mall i ngaineamh súraic. Dá mhoille a bhogann tú, is é is lú a chuirfidh an gaineamh súraic i do choinne.

Gníomhaíochtaí Breise

  1. Cuir bréagáin bheaga phlaisteacha sa ghaineamh súraic agus breathnaigh an dtiteann siad go bun an bhabhla. Oibríonn sé seo go maith le saighdiúirí beaga plaisteacha.
  2. Iarr ar na daltaí sainmhíniú a thabhairt ar sholad agus roinnt samplaí a ainmniú. Iarr orthu an rud céanna a dhéanamh le haghaidh leachtanna. Anois agus sainmhíniú acu ar an dá rud, iarr orthu sainmhíniú a thabhairt ar an ngaineamh súraic. Tá sé seo go maith chun scileanna comparáide a spreagadh.

Bileoga Oibre

Tá trí bhileog oibre le gach turgnamh – ceann do na bunranganna, ceann do na meánranganna agus ceann do na hardranganna. Is féidir iad a chóipeáil go héasca agus a thabhairt do na daltaí i ndiaidh na gníomhaíochta nó mar obair baile.

Add a resource

Did you know that your Internet Explorer is out of date

To get the best possible experience using our website we recommend that you upgrade to a newer version or other web browser.

Upgrade your browser now

Registering for a Scoilnet Account – your first step to contributing and sharing

What you need...

To register for a Scoilnet Account you will need to have a Teaching Council number and a roll number for your school in Ireland.

If you already have a Scoilnet Account then you can sign in here.

The benefits...

A Scoilnet account will allow you to upload your resources or weblinks to Scoilnet as well as enabling you to share and add resources to a favourites listing. Users who have a Scoilnet Account will also be able to fully access Scoilnet Maps and Census@School from home.


Register

Add this resource to your Learning Path

You need to login before you can add this resource to a Learning Path

Login