Taispeántar an chaoi ar féidir leachtanna a úsáid chun roinnt prionsabail dlúis a léiriú ar bhealach an‑daite san fhíseán seo. Dearadh é le hamharcfhoghlaimeoirí a mhealladh.
Beidh ar na daltaí oibriú go cúramach leis na hábhair le bheith cinnte nach measctar iad nuair a bhíonn an turgnamh ar bun. Fágfaidh roinnt de na hábhair dath ar éadaí agus ar chraiceann, agus níor cheart aon chuid a ithe ná a ól.
Oibríonn Snámh nó Titim? ar an mbunús go mbíonn dlús difriúil ag leachtanna difriúla. Snámhann leachtanna/solaid/gáis a bhfuil dlús íseal acu orthu siúd a bhfuil dlús níos airde acu. Is ionann dlús agus an méid maise atá ag ábhar, le haghaidh toirt faoi leith. Mar shampla, má chuimhnímid ar an méid siúcra atá in dhá channa Coke (Coke agus Diet Coke): Le haghaidh toirt faoi leith (méid an channa), tá níos mó siúcra i leacht Coke ná i leacht Diet Coke, agus tá sé níos dlúithe dá bharr. Nuair a chuirtear an dá channa in umar uisce, titfidh an canna is dlúithe (Coke) agus snámhfaidh an canna eile (Diet Coke).
Mar go bhfuil dlúsanna difriúla ag na leachtanna san fhíseán, nuair a mheasctar iad scarfaidh siad óna chéile ag brath ar a ndlús. Is féidir é sin a thaispeáint go simplí le hola agus le huisce. Is é 1gm/cm3 dlús an uisce, ach tá dlús na hola níos ísle ag 0.9gm/cm3. Dá bhrí sin snámhann an ola ar an uisce. Léirítear é sin i bhFíor 2.
Is féidir dhá leacht nach n‑aithníonn siad agus uisce a thabhairt d’ardranganna. Iarr ar na daltaí a fháil amach cé acu leacht is dlúithe agus cé acu is lú dlúis trí fhiosrúchán. Ansin is féidir leo buille faoi thuairim a thabhairt faoi céard iad na leachtanna, bunaithe ar a ndlús.
Má tá tú ag tabhairt faoin turgnamh seo mar thaispeántas, iarr ar an rang buille faoi thuairim a thabhairt an snámhfaidh na leachtanna nó an dtitfidh siad.
Cuir na daltaí i ngrúpaí agus iarr orthu taighde a dhéanamh ar eachtraí de dhoirteadh ola agus ar a dtionchar ar an gcomhshaol agus an t‑eolas a chur i láthair.
Tá trí bhileog oibre le gach turgnamh – ceann do na bunranganna, ceann do na meánranganna agus ceann do na hardranganna. Is féidir iad a chóipeáil go héasca agus a thabhairt do na daltaí i ndiaidh na gníomhaíochta nó mar obair baile.
To register for a Scoilnet Account you will need to have a Teaching Council number and a roll number for your school in Ireland.
If you already have a Scoilnet Account then you can sign in here.
A Scoilnet account will allow you to upload your resources or weblinks to Scoilnet as well as enabling you to share and add resources to a favourites listing. Users who have a Scoilnet Account will also be able to fully access Scoilnet Maps and Census@School from home.
You need to login before you can add this resource to a Learning Path
Login